Ψηφίστηκε στις 9 Νοεμβρίου, από την Βουλή το νομοσχέδιο «Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις», το οποίο αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση του νέου πλαισίου που θα διέπει πλέον την δόμηση.
Οπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, το νομοσχέδιο επιχειρεί μέσα από ένα πλέγμα ρυθμίσεων να αντιμετωπίσει προβλήματα, όπως την αδιαφάνεια και την διαφθορά στον τρόπο λειτουργίας των πολεοδομικών υπηρεσιών, την αναποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση του πολίτη, την απουσία ελέγχου στο στάδιο της υλοποίησης και της λειτουργίας της κατασκευής και την πλήρη απουσία μηχανογράφησης και ηλεκτρονικού μητρώου στις κατασκευές.
Παράλληλα, συντελεί στην αναβάθμιση του πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος, της αρχιτεκτονικής, του αστικού τοπίου.
Οι βασικές προβλέψεις και μεγάλες καινοτομίες που εισάγει το σχέδιο νόμου περιλαμβάνουν:
• Διαχωρισμός αρμοδιοτήτων και λειτουργία στη δημόσια διοίκηση με κεντρική ρύθμιση την κατάργηση της πολεοδομίας, όπως την γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Την αρμοδιότητα έκδοσης των αδειών δόμησης (εγκριτική) ασκούν οι Υπηρεσίες Δόμησης – που αντικαθιστούν τα σημερινά πολεοδομικά γραφεία – των Δήμων. Την αρμοδιότητα ελέγχου της ορθής εκτέλεσης των αδειών (ελεγκτική) ασκούν οι Ελεγκτές Δόμησης, που εποπτεύονται από το ΥΠΕΚΑ και την αποκεντρωμένη Διοίκηση. Οι Ελεγκτές είναι Μηχανικοί, με καθήκοντα ασυμβίβαστα του δημοσίου υπαλλήλου λειτουργούν ανεξάρτητα και δεν τελούν σε σχέση ιεραρχικού ελέγχου ή εποπτείας με τις Υπηρεσίες Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.). Την αρμοδιότητα κρατικής και συνεχούς εποπτείας της άσκησης του έργου των Υ.ΔΟΜ και των Ελεγκτών Δόμησης, ασκεί η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης και Ενέργειας καθώς και τα Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων – που υποκαθιστούν τα υφιστάμενα όργανα γνωμοδότησης όπως το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος που καταργείται.
• Διαφάνεια. Η υποβολή όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών στοιχείων και μελετών, προβλέπεται να είναι ηλεκτρονική.
• Απλοποίηση και επιτάχυνση. Η έγκριση δόμησης θα χορηγείται σε πέντε ημέρες, ενώ για την έγκριση δόμησης ελέγχονται τα βασικά στοιχεία που αποτελούν τον δείκτη περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της κατασκευής στο φυσικό ή οικιστικό περιβάλλον. Η άδεια δόμησης χορηγείται σε δυο ημέρες από την προσκόμιση των απαραίτητων μελετών και λοιπόν εγκρίσεων και την ανάληψη της ευθύνης από τους Μελετητές Μηχανικούς.
• Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Στην πλήρη εφαρμογή του πλαισίου η διαδικασία κατάθεσης των απαιτούμενων για την χορήγηση άδειας δόμησης θα γίνεται ηλεκτρονικά. Τα προβλεπόμενα Μητρώα Μελετητών και Επιβλεπόντων Μηχανικών με τα επαγγελματικά τους προσόντα και δικαιώματα, θα κατοχυρώσουν τους πολίτες από φαινόμενα παράνομης άσκησης επαγγέλματος.
• Έλεγχος της εφαρμογής των αδειών δόμησης. Προβλέπεται νέα διαδικασία ελέγχου της ορθής εκτέλεσης των οικοδομικών εργασιών που εγκρίνονται μέσω των αδειών, στο πλαίσιο κατασταλτικής δράσης του κράτους.
• Τέλος, καταργούνται τα υπάρχοντα γνωμοδοτικά όργανα και θεσμοθετούνται νέα σε αντικατάσταση των υφιστάμενων, όπως τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής κλπ.
Όλα αυτά αποτελούν ουσιαστική αλλαγή στη λειτουργία του κράτους και στη δημιουργία ενός δημόσιου τομέα στην υπηρεσία του πολίτη, που σέβεται κάθε ευρώ δημόσιας δαπάνης και κάθε ώρα ανθρώπινης προσπάθειας.
Επιπλέον, με το ίδιο νομοσχέδιο θεσπίστηκαν μία σειρά από άλλες διατάξεις για την επίλυση θεμάτων που αφορούν στην επιτάχυνση και ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας, αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του κράτους και της καθημερινότητας των πολιτών. Με τις διατάξεις αυτές μεταξύ άλλων ορίζονται ζητήματα θαλάσσιας χωροταξίας και επιταχύνεται η αδειοδότηση θαλασσίων αιολικών πάρκων, ρυθμίζονται με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο θέματα σχετικά με την απόρριψη αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, επιταχύνεται η διαδικασία έκδοσης δασικών χαρτών, δίνονται φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση και κατοίκηση στις περιοχές του υποβαθμισμένου κέντρου της Αθήνας και αίρεται η απαγόρευση της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που ίσχυε έως σήμερα.
Ρύθμιση για τις αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακούς οικισμούς και κηρυγμένα τμήματα πόλεων
Ψηφίστηκε στη Βουλή, χθες, στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τον νέο τρόπο έκδοσης αδειών δόμησης, η ρύθμιση για τις αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακούς οικισμούς και κηρυγμένα τμήματα πόλεων.
Η ρύθμιση κατέστη αναγκαία καθόσον, σύμφωνα με εισηγήσεις νομικών, δεν μπορούσαν πλέον να γίνουν δικαιοπραξίες – μεταβίβαση, πώληση – ακινήτου κατ’ εφαρμογή του Νόμου 4014/2011.
Με τη ρύθμιση λύνεται το παραπάνω αδιέξοδο και ταυτόχρονα διασφαλίζεται η προστασία των κηρυγμένων οικισμών αφού:
- Υποχρεωτικά μέσω ειδικής αρχιτεκτονικής επιτροπής που συστήνεται, εγκρίνεται ή απορρίπτεται η ένταξη αυθαίρετης κατασκευής εφόσον δεν εντάσσεται μορφολογικά στην αρχιτεκτονική του οικισμού.
- Όποιες από τις αυθαίρετες κατασκευές μπορούν να ενταχθούν, η ειδική αρχιτεκτονική επιτροπή, εφόσον κρίνει, επιβάλλει εργασίες προσαρμογής στο κτίσμα σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μορφολογία του οικισμού.
Οπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, το νομοσχέδιο επιχειρεί μέσα από ένα πλέγμα ρυθμίσεων να αντιμετωπίσει προβλήματα, όπως την αδιαφάνεια και την διαφθορά στον τρόπο λειτουργίας των πολεοδομικών υπηρεσιών, την αναποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση του πολίτη, την απουσία ελέγχου στο στάδιο της υλοποίησης και της λειτουργίας της κατασκευής και την πλήρη απουσία μηχανογράφησης και ηλεκτρονικού μητρώου στις κατασκευές.
Παράλληλα, συντελεί στην αναβάθμιση του πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος, της αρχιτεκτονικής, του αστικού τοπίου.
Οι βασικές προβλέψεις και μεγάλες καινοτομίες που εισάγει το σχέδιο νόμου περιλαμβάνουν:
• Διαχωρισμός αρμοδιοτήτων και λειτουργία στη δημόσια διοίκηση με κεντρική ρύθμιση την κατάργηση της πολεοδομίας, όπως την γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Την αρμοδιότητα έκδοσης των αδειών δόμησης (εγκριτική) ασκούν οι Υπηρεσίες Δόμησης – που αντικαθιστούν τα σημερινά πολεοδομικά γραφεία – των Δήμων. Την αρμοδιότητα ελέγχου της ορθής εκτέλεσης των αδειών (ελεγκτική) ασκούν οι Ελεγκτές Δόμησης, που εποπτεύονται από το ΥΠΕΚΑ και την αποκεντρωμένη Διοίκηση. Οι Ελεγκτές είναι Μηχανικοί, με καθήκοντα ασυμβίβαστα του δημοσίου υπαλλήλου λειτουργούν ανεξάρτητα και δεν τελούν σε σχέση ιεραρχικού ελέγχου ή εποπτείας με τις Υπηρεσίες Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.). Την αρμοδιότητα κρατικής και συνεχούς εποπτείας της άσκησης του έργου των Υ.ΔΟΜ και των Ελεγκτών Δόμησης, ασκεί η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης και Ενέργειας καθώς και τα Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων – που υποκαθιστούν τα υφιστάμενα όργανα γνωμοδότησης όπως το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος που καταργείται.
• Διαφάνεια. Η υποβολή όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών στοιχείων και μελετών, προβλέπεται να είναι ηλεκτρονική.
• Απλοποίηση και επιτάχυνση. Η έγκριση δόμησης θα χορηγείται σε πέντε ημέρες, ενώ για την έγκριση δόμησης ελέγχονται τα βασικά στοιχεία που αποτελούν τον δείκτη περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της κατασκευής στο φυσικό ή οικιστικό περιβάλλον. Η άδεια δόμησης χορηγείται σε δυο ημέρες από την προσκόμιση των απαραίτητων μελετών και λοιπόν εγκρίσεων και την ανάληψη της ευθύνης από τους Μελετητές Μηχανικούς.
• Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Στην πλήρη εφαρμογή του πλαισίου η διαδικασία κατάθεσης των απαιτούμενων για την χορήγηση άδειας δόμησης θα γίνεται ηλεκτρονικά. Τα προβλεπόμενα Μητρώα Μελετητών και Επιβλεπόντων Μηχανικών με τα επαγγελματικά τους προσόντα και δικαιώματα, θα κατοχυρώσουν τους πολίτες από φαινόμενα παράνομης άσκησης επαγγέλματος.
• Έλεγχος της εφαρμογής των αδειών δόμησης. Προβλέπεται νέα διαδικασία ελέγχου της ορθής εκτέλεσης των οικοδομικών εργασιών που εγκρίνονται μέσω των αδειών, στο πλαίσιο κατασταλτικής δράσης του κράτους.
• Τέλος, καταργούνται τα υπάρχοντα γνωμοδοτικά όργανα και θεσμοθετούνται νέα σε αντικατάσταση των υφιστάμενων, όπως τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής κλπ.
Όλα αυτά αποτελούν ουσιαστική αλλαγή στη λειτουργία του κράτους και στη δημιουργία ενός δημόσιου τομέα στην υπηρεσία του πολίτη, που σέβεται κάθε ευρώ δημόσιας δαπάνης και κάθε ώρα ανθρώπινης προσπάθειας.
Επιπλέον, με το ίδιο νομοσχέδιο θεσπίστηκαν μία σειρά από άλλες διατάξεις για την επίλυση θεμάτων που αφορούν στην επιτάχυνση και ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας, αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του κράτους και της καθημερινότητας των πολιτών. Με τις διατάξεις αυτές μεταξύ άλλων ορίζονται ζητήματα θαλάσσιας χωροταξίας και επιταχύνεται η αδειοδότηση θαλασσίων αιολικών πάρκων, ρυθμίζονται με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο θέματα σχετικά με την απόρριψη αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, επιταχύνεται η διαδικασία έκδοσης δασικών χαρτών, δίνονται φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση και κατοίκηση στις περιοχές του υποβαθμισμένου κέντρου της Αθήνας και αίρεται η απαγόρευση της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που ίσχυε έως σήμερα.
Ρύθμιση για τις αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακούς οικισμούς και κηρυγμένα τμήματα πόλεων
Ψηφίστηκε στη Βουλή, χθες, στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τον νέο τρόπο έκδοσης αδειών δόμησης, η ρύθμιση για τις αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακούς οικισμούς και κηρυγμένα τμήματα πόλεων.
Η ρύθμιση κατέστη αναγκαία καθόσον, σύμφωνα με εισηγήσεις νομικών, δεν μπορούσαν πλέον να γίνουν δικαιοπραξίες – μεταβίβαση, πώληση – ακινήτου κατ’ εφαρμογή του Νόμου 4014/2011.
Με τη ρύθμιση λύνεται το παραπάνω αδιέξοδο και ταυτόχρονα διασφαλίζεται η προστασία των κηρυγμένων οικισμών αφού:
- Υποχρεωτικά μέσω ειδικής αρχιτεκτονικής επιτροπής που συστήνεται, εγκρίνεται ή απορρίπτεται η ένταξη αυθαίρετης κατασκευής εφόσον δεν εντάσσεται μορφολογικά στην αρχιτεκτονική του οικισμού.
- Όποιες από τις αυθαίρετες κατασκευές μπορούν να ενταχθούν, η ειδική αρχιτεκτονική επιτροπή, εφόσον κρίνει, επιβάλλει εργασίες προσαρμογής στο κτίσμα σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μορφολογία του οικισμού.
