H 14η ημέρα του Φλεβάρη καθορίστηκε ως «ημέρα των ερωτευμένων» και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Βαλεντίνο. Ποιος είναι, όμως, ο Άγιος; Είναι ο Θεός του Έρωτα; Ας παρακολουθήσουμε την ιστορία της επετείου, όπως ερμηνεύεται στο λεξικό του καθηγητή Γ.Μπαμπινιώτη : Η λατινική λέξη valentinus= εύρωστος, υγιής, προέρχεται από το λατινικό ρήμα valeo=υγιαίνω, είμαι ισχυρός. Η εορτή του Αγίου Βαλεντίνου, που θεωρείται η γιορτή των ερωτευμένων, φέρεται να μην έχει σχέση με τη ζωή των δύο μαρτύρων της Εκκλησίας που έφεραν το όνομα Βαλεντίνος ( η μνήμη τους γιορτάζεται στις 14 Φλεβάρη), αλλά να συνδέεται με τα Ρωμαϊκά LUPERCALIΑ, γιορτή της γονιμότητας (15 Φεβρουαρίου). Η συσχέτιση με το όνομα του αστέρα του Αμερικανικού κινηματογράφου, ιταλικής καταγωγής, Ροδόλφο Βαλεντίνο, ο οποίος έγινε το ίνδαλμα των γυναικών στη δεκαετία του 1920, ενσαρκώνοντας ρόλους μεγάλου εραστή σε αισθηματικά δράματα, οφείλεται σε παρετυμολογία, δηλαδή σε εσφαλμένη εξήγηση της προέλευσης με τρόπο αντιεπιστημονικό.
Στην εφημερίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών «Το Καποδιστριακό», διάβασα το άρθρο φοιτητή με τίτλο «Νέοι εναντίον Αγίου Βαλεντίνου», το οποίο καταλήγει με την εκτίμηση ότι η θέσπιση μιας παγκόσμιας ημέρας ερωτικού εορτασμού, δημιουργεί την κατάντια της συνήθειας, μοιάζει να ειρωνεύεται τον αυθορμητισμό και φέρνει μάλλον το αντίθετο από τον θεωρητικό της σκοπό αποτέλεσμα.
Το άρθρο με εντυπωσίασε θετικά, γιατί πιστεύω και εγώ ότι οι νέοι όλων των εποχών υγιώς θέλουν τον έρωτα αυθόρμητο και όχι κλεισμένο σε πλαίσια και επετείους. Διαβάζοντας το άρθρο θυμήθηκα τους φοιτητές του Μεσαίωνα, τους τολμηρούς επαναστάτες Goliardi, που εναντιώθηκαν στο κατεστημένο και έδειξαν το δρόμο της προόδου των ιδεών και των αισθημάτων, μια πρόοδο που προετοίμασε τον ερχομό της Αναγέννησης. Με τα ποιήματά τους, τα γνωστά Carmina Burana, που ενέπνευσαν τον μουσικό Καρλ Ορφ ύμνησαν τον έρωτα : «Amor vincit omnia » η αγάπη όλα τα νικά.
Οι Goliardi καλούσαν τους νέους στις χαρές του Έρωτα λέγοντας : « Ας παρατήσουμε τα γράμματα/ είναι γλυκό κανείς να ξεφαντώνει/ τους γλυκισμούς ας δρέψουμε της νιότης μας!/ είναι δουλειά που αρμόζει στους γεροντότερους/ με σοβαρά να καταπιάνονται/ σε σκανταλιές και σε τρελά καμώματα/ η νιότη μας καλεί να επιδοθούμε». Και είναι, πράγματι, εντυπωσιακό ότι και ο σύγχρονος φοιτητής αρχίζει το άρθρο του γράφοντας : «Φλεβάρισε. Και έχει 14 ο μήνας! Αφήστε δουλειές, αφήστε σχολεία και σχολές ! Ερωτευτείτε! Σήμερα είναι η μέρα του Αγίου Βαλεντίνου!».Το κάλεσμα έχει τον ίδιο ακριβώς αυθορμητισμό, στη συνέχεια όμως εκφράζεται η αντίθεση στη νοοτροπία ότι αυτή η γιορτή του έρωτα πρέπει να συνοδεύεται από την αγορά δώρων, γλυκών, λουλουδιών και από τη διασκέδαση σε ένα ακριβό εστιατόριο.
Σωστά στηλιτεύει ο σύγχρονος φοιτητής την κοινωνία της επίδειξης, της φιγούρας, του πλουτισμού και της κατανάλωσης. Σημεία των καιρών, που παρά τις τραγικές τους συνέπειες, παραμένουν ζωντανά, αρκεί να ακούσει κανείς εν καιρώ λιτότητας τη διαφήμιση μεγάλης αλυσίδας καταστημάτων : ο νεαρός ερωτευμένος φωνάζει με προφορά, μάλιστα, επαρχιώτικη λέγοντας :«μεθάου, πίνου, / ψάχνω τι θα πάρω του Αγίου Βαλεντίνου!». Απευθύνεται στη μητέρα του για να τον βοηθήσει προκειμένου να αγοράσει το απαραίτητο δώρο στην αγαπημένη του για την ημέρα της γιορτής του Έρωτα ! Και οι επετειακές ημέρες συνωστίζονται: ημέρα της γυναίκας, της μητέρας, του πατέρα, γιατί όχι και της γιαγιάς, λιγότερα προσφέρει άραγε; Σήμερα όμως, φοβούμαι, ότι αν και ανήκομεν εις την Δύσιν και ακολουθούμε κατά γράμμα τα πρότυπα, η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου λόγω της τραγικής οικονομικής κατάστασης των Ελλήνων θα γιορταστεί αποκλειστικά και μόνον δια …του έρωτος.! Ίσως να είναι και… καλύτερα…
*Η Καθηγήτρια Στέλλα Πριόβολου είναι πρόεδρος στο Τμήμα Ιταλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
