Μπορεί τα μάτια να αποτελούν τον καθρέφτη της ψυχής, το στόμα όμως φαίνεται να είναι ο καθρέφτης της υγείας του σώματος.
Το στόμα αποτελεί μια προνομιακή περιοχή στο ανθρώπινο σώμα, γιατί: 1) Συνδέεται με τις πιο ευχάριστες στιγμές του ανθρώπου, τη γευστική και ερωτική απόλαυση και τον λόγο, 2) διαθέτει το πιο ισχυρό αμυντικό οπλοστάσιο στο αμυντικό σύστημα του οργανισμού και 3) δείχνει την κατάσταση της γενικής υγείας του ανθρώπου.
«Παρά το γεγονός ότι ανατομικά αποτελεί μικρή μόνο περιοχή, είναι στόχος πολλών τοπικών και συστηματικών νόσων» λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Στοματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Στοματολογίας Γεώργιος Λάσκαρης.
«Εχει υπολογισθεί ότι πάνω από 1.000 νοσήματα και βλάβες εμφανίζονται στο στόμα. Από αυτά, πάνω από 800 είναι συστηματικά νοσήματα. Η παραμέληση, από την άλλη πλευρά, της στοματικής υγιεινής μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για μεταφορά μικροβίων σε άλλες περιοχές του ανθρώπινου οργανισμού, με δυσάρεστες επιπτώσεις».
«Εχει υπολογισθεί ότι πάνω από 1.000 νοσήματα και βλάβες εμφανίζονται στο στόμα. Από αυτά, πάνω από 800 είναι συστηματικά νοσήματα. Η παραμέληση, από την άλλη πλευρά, της στοματικής υγιεινής μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για μεταφορά μικροβίων σε άλλες περιοχές του ανθρώπινου οργανισμού, με δυσάρεστες επιπτώσεις».
Μια λεπτομερής ματιά στο στόμα, λοιπόν, μπορεί να θέσει την υποψία για ένα σοβαρό γενικό νόσημα. Μερικές φορές μάλιστα οι εκδηλώσεις στο στόμα είναι οι πρώτες που εμφανίζονται (πρώιμες), ακόμη και σε νοσήματα που απειλούν τη ζωή των ασθενών, όπως λ.χ. το AIDS. Ετσι, μια διόγκωση των ούλων ή των χειλέων π.χ. μπορεί να προειδοποιήσει για τη λευχαιμία ή για τη νόσο του Κρον (φλεγμονώδη νόσο του πεπτικού συστήματος).
Τα πιο συχνά νοσήματα που εκδηλώνονται στο στόμα είναι:
* Καρκίνος
* Προκαρκινικές βλάβες
* Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (σύφιλη, γονοκοκκική στοματίτιδα, λοίμωξη από HPV κ.ά.)
* AIDS
* Νοσήματα του πεπτικού (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Κρον, εντεροπάθεια από γλουτένη)
* Νοσήματα του δέρματος (π.χ. ομαλό λειχήνα, πέμφιγγα κ.ά.)
* Λοιμώξεις (βακτηριακές, ιογενείς, μυκητιάσεις)
* Νοσήματα του αίματος (λευχαιμία, λεμφώματα, αναιμίες)
* Νοσήματα του μεταβολισμού (σακχαρώδης διαβήτης, αμυλοείδωση κ.ά.)
* Αβιταμινώσεις
* Αντιδράσεις από λήψη φαρμάκων
* Κληρονομικά νοσήματα (διαταραχές στη διάπλαση των αγγείων, σύνδρομο Papillon - Lefevre κ.ά.)
«Μερικές ασθένειες εμφανίζονται στο στόμα πιο συχνά όταν υπάρχουν ορισμένοι προδιαθεσιακοί παράγοντες» εξηγεί ο κ. Λάσκαρης. «Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η λευκοπλακία που είναι προκαρκινική βλάβη, η ερυθροπλακία, ο καρκίνος και η νικοτινική στοματίτιδα.
»Τα νοσήματα αυτά επηρεάζονται και επιδεινώνονται με το κάπνισμα, την υπερβολική χρήση αλκοόλ, χαλασμένα δόντια που τραυματίζουν, οδοντοστοιχίες που τραυματίζουν και την κακή στοματική υγιεινή. Η λευκοπλακία και ο καρκίνος του στόματος εμφανίζονται 6-8 φορές πιο συχνά σε καπνιστές σε σχέση με άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ».
»Τα νοσήματα αυτά επηρεάζονται και επιδεινώνονται με το κάπνισμα, την υπερβολική χρήση αλκοόλ, χαλασμένα δόντια που τραυματίζουν, οδοντοστοιχίες που τραυματίζουν και την κακή στοματική υγιεινή. Η λευκοπλακία και ο καρκίνος του στόματος εμφανίζονται 6-8 φορές πιο συχνά σε καπνιστές σε σχέση με άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ».
Ο καρκίνος του στόματος ανήκει στους επιθετικούς και επικίνδυνους καρκίνους. Εντούτοις, εάν γίνει γρήγορα η διάγνωση, σε αρχικό στάδιο και με σωστή θεραπεία, η νόσος αντιμετωπίζεται επιτυχώς σε ποσοστό πάνω από 80%.
